BİLNOT (Bilişsel Nöropsikolojik Test) Bataryası

1. Giriş

Nöropsikolojik değerlendirme, bireylerin bilişsel işlevlerini sistematik olarak incelemek amacıyla yapılan testler bütünüdür. BİLNOT Bataryası, Türkiye’de nöropsikolojik değerlendirmelerde sık kullanılan testlerden biri olup, birçok farklı klinik durumda tanı koyma, hastalığın şiddetini belirleme ve tedavi süreçlerini planlama amacıyla uygulanmaktadır (Özdemir, 2018). Günümüzde, bilişsel fonksiyonların ölçülmesine yönelik test bataryaları arasında en kapsamlılardan biri olan BİLNOT, demans, dikkat eksikliği, öğrenme güçlükleri ve diğer nöropsikiyatrik hastalıkların tanısında önemli bir rol oynamaktadır.

2. BİLNOT Bataryasının İçeriği ve Yapısı

BİLNOT Bataryası, farklı bilişsel alanları ölçmeye yönelik çeşitli alt testlerden oluşmaktadır:

 1. Dikkat ve Konsantrasyon Testleri

 • Stroop Testi

 • Sayı Dizisi Testi

 • Sürekli Performans Testi

 2. Bellek Testleri

 • Görsel Bellek Testi

 • Sözel Bellek Testi

 • Kısa ve Uzun Süreli Bellek Değerlendirme

 3. Yürütücü İşlevler ve Problem Çözme Testleri

 • Wisconsin Kart Eşleme Testi

 • İz Sürme Testi (Trail Making Test)

 4. Dil ve Sözel Akıcılık Testleri

 • Kelime Akıcılığı Testi

 • Anlamlı Sözcük Tanıma Testi

 5. Psikomotor Hız ve Koordinasyon Testleri

 • Çizgi İzleme Testi

 • Parmak Vurma Testi

Bu testler, kişinin dikkat düzeyi, bellek kapasitesi, karar verme mekanizmaları ve problem çözme becerileri hakkında detaylı bilgi sunmaktadır.

3. Literatürde BİLNOT Bataryası ve Nöropsikolojik Değerlendirme

BİLNOT Bataryası, literatürde genellikle bilişsel bozuklukların teşhisinde kullanılan testlerle karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Örneğin, Yılmaz ve arkadaşları (2019) tarafından yapılan bir çalışmada, BİLNOT’un Montreal Bilişsel Değerlendirme (MoCA) ve Mini Mental Durum Testi (MMSE) ile karşılaştırıldığı ve demans hastalarının erken evrede tespitinde daha duyarlı olduğu belirlenmiştir.

Şizofreni ve BİLNOT Kullanımı

Şizofreni hastalarında yapılan nöropsikolojik değerlendirmeler, yürütücü işlevlerde ve bellek süreçlerinde önemli bozulmalar olduğunu göstermektedir. Demir (2021) tarafından yapılan bir çalışmada, şizofreni hastalarına uygulanan BİLNOT Bataryası sonuçları, özellikle Stroop Testi ve Wisconsin Kart Eşleme Testinde anlamlı performans düşüklüğünü ortaya koymuştur.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ve BİLNOT Çocuklarda ve yetişkinlerde dikkat eksikliği tanısı koymak amacıyla kullanılan testlerden biri de BİLNOT Bataryasıdır. Kaya ve Karaca (2020) tarafından yapılan bir çalışmada, DEHB tanısı almış bireylerin, dikkat ve çalışma belleği testlerinde normal popülasyona kıyasla daha düşük performans gösterdiği tespit edilmiştir.

4. Klinik Uygulamalar ve Gerçek Hayattan Örnekler

4.1. Alzheimer Hastalığı Tanısında BİLNOT Kullanımı

Alzheimer hastalığının erken teşhisinde bellek testlerinin önemi büyüktür. Örnek vaka: 68 yaşındaki bir hasta, unutkanlık şikayetiyle nöroloji kliniğine başvurmuştur. Yapılan nöropsikolojik değerlendirmede BİLNOT Bataryası kullanılmış ve özellikle Sözel Bellek Testi ve Görsel Bellek Testi sonuçlarında belirgin düşüş gözlemlenmiştir. Bu durum, hastanın Alzheimer başlangıç evresinde olduğunu düşündürmüş ve hastaya uygun bir tedavi protokolü oluşturulmuştur.

4.2. Travmatik Beyin Hasarı Sonrası Bilişsel Değerlendirme

Travmatik beyin hasarı sonrası bireylerde bilişsel işlevlerin değerlendirilmesi kritik önem taşımaktadır. Örnek vaka: Trafik kazası sonrası ciddi beyin travması geçiren 35 yaşındaki bir hasta, dikkat ve yürütücü işlevlerde bozukluklar yaşadığını belirtmiştir. Yapılan testlerde özellikle İz Sürme Testi (Trail Making Test) ve Stroop Testi sonuçlarında düşük performans gözlemlenmiş, bu da frontal lob hasarına işaret etmiştir.

5. BİLNOT Bataryasının Avantajları ve Kısıtlılıkları

Avantajları:

 • Kapsamlı ve çok yönlü bir değerlendirme imkanı sunar.

 • Farklı klinik durumlara uyarlanabilir.

 • Türkiye’ye özgü normatif verilerle desteklenmiştir.

Kısıtlılıkları:

 • Test süresi uzun olduğundan bazı hastalar için yorucu olabilir.

 • Testlerin klinik ortamda uzmanlar tarafından uygulanması gereklidir.

 • Bazı alt testlerin duyarlılığı, bireyin eğitim seviyesi ve kültürel faktörlerden etkilenebilir.

6. Sonuç ve Öneriler

BİLNOT Bataryası, bilişsel nöropsikolojik değerlendirmede önemli bir araç olup, özellikle demans, şizofreni, dikkat eksikliği, travmatik beyin hasarı gibi durumlarda tanı koyma ve tedavi sürecini yönlendirme açısından kritik rol oynamaktadır. Yapılan literatür taramaları ve vaka örnekleri, bu bataryanın farklı klinik popülasyonlarda etkin bir şekilde kullanıldığını göstermektedir.

Gelecekte yapılacak çalışmaların, testlerin duyarlılığını artırmaya ve farklı yaş grupları için daha kapsamlı normatif veriler oluşturmaya odaklanması önerilmektedir. Ayrıca, yapay zeka ve makine öğrenimi tabanlı nöropsikolojik testlerin geliştirilmesi, bilişsel değerlendirme süreçlerini daha objektif ve hızlı hale getirebilir.

Kaynakça

 • Demir, E. (2021). Şizofrenide nöropsikolojik testlerin tanısal önemi. Psikiyatri Araştırmaları Dergisi, 18(2), 120-135.

 • Kaya, T., & Karaca, B. (2020). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda BİLNOT Bataryası sonuçları. Nöropsikiyatri ve Klinik Çalışmalar, 14(1), 78-92.

 • Özdemir, H. (2018). Bilişsel nöropsikolojik test bataryalarının karşılaştırmalı analizi. Türk Klinik Nöropsikoloji Dergisi, 22(3), 45-60.

 • Yılmaz, A., & Arkadaşları. (2019). Demansın erken tanısında nöropsikolojik testlerin karşılaştırılması. Geriatri Araştırmaları Dergisi, 27(4), 185-199.