Dağın zirvesindeki taş masa bu kez daha sessiz... Bir fısıltı gibi yükseliyor Sokrates’in sorusu: “Bugün, hangimiz hasta? Birey mi, toplum mu? Yoksa ikisi de aynı çürümüş kökten mi besleniyor?” İnsan, kalabalıklar içinde yalnız, bilgiler arasında yönsüz, özgürlük içinde tutsak. Bu masada, yalnızca akıl sağlığı değil, uygarlığın ruhsal krizi tartışılıyor.

Temmuz… Güneşin en dik vurduğu, gölgelerin en kısa kaldığı aydır. Sıcaklıkla birlikte çıplaklık başlar; bedenin değil, ruhun çıplaklığı. Çünkü bu ay, insanı saklandığı yerden çıkarır. Hiçbir maske sıcağa uzun süre dayanamaz.

Dünya bir kez daha karanlığa büründü. Gazze’de çocuklar gömülmeden unutuluyor. Ukrayna’da gökyüzü demirle kaplı. Sudan’da bir annenin çığlığı, teknolojinin gürültüsüne yeniliyor. Tüm bunlar olurken divan toplandı.

Masa bu kez farklı kuruldu.  Sözler başlamadan önce, bir çocuğun çığlığı duyuldu.  Sonra bir annenin feryadı, ardından sirenler…  Gazze’den gelen yankılar, masanın ortasına düştü.  Kimse konuşmadı.

Masa kalabalıktı. Fakat gürültü yoktu. Sadece düşünceler birbirine çarpıyordu. Sol tarafta Freud, gözlüğünün üzerinden kararlı bakışlarla masadakilere sesleniyordu:

“Bilmediğini bilmek erdemdir; ama toplumun tamamı her şeyi biliyor sanıyorsa, hakikat yalnız kalır. ”Türkiye bugün büyük bir yanılsamanın içinde yaşıyor. Herkes konuşuyor ama kimse duymuyor.

Bir an durdum. Kendimi düşündüm. Kendim dediğim şeyin, benim olmadığını fark ettim.

Ey dostlarım! Ben yel değirmenlerine saldırdım çünkü onları dev sandım. Ama ne devlerdi onlar! Kimi zaman bir devlet dairesinin kapısında, kimi zaman bir memurun masasının arkasında, kimi zaman da bir “dilekçe uygun değil” cümlesinde yeniden karşıma çıkıyorlar.  

Bazı dostluklar bir ırmak gibi akar, kimi denize varır, kimi çölde kaybolur. Freud ile Togan’ın yolu, tarihin ince kıvrımlarında kısa bir an kesişti.

Bugünün toplumuna baktığımda en çok gördüğüm şey, gerçeği unutmuş, algının kölesi olmuş bir kalabalık. İnsanlar neyi biliyor sanıyorlar, neyi hissediyorlar, neye inanıyorlar — ama bunların hangisi gerçekten sorgulanmış?

Zaman dediğin nedir? Bir kum tanesi mi, bir yıldızın doğumu mu, yoksa bir sevgilinin dudağında donmuş bir tebessüm mü?

Ey yüreği yorgun insan… Kendine son ne zaman döndün? Ne zaman sustun ve içindeki sesi gerçekten duydun?

Tarihin derin vadilerinden gelen bir uğultu vardır; yalnızca susanlar değil, konuşanlar da duyar onu. İşte o uğultunun adıdır Baba İshak. Ne yalnızca bir kişi, ne sadece bir isyan

Bir bireyin ruhunda bastırılan her şey, ya rüyasında belirir ya davranışlarında. Peki ya bir toplumun bastırdıkları nereye çıkar? Sokağa mı? Medyaya mı? Politikaya mı? Yoksa suskun bir cinnete mi dönüşür?

Eskiden bizim köyde biri yere düşse, herkes koşardı. Şimdi büyük şehirde birini yerde görsen, insanlar yolunu değiştiriyor. Yardım etmek şüpheli, iyi niyetli olmak safça sayılıyor.

Halife el-Muktedir Billah’ın emriyle çıktığım uzun seferlerde gördüm ki, iklimler değişse de insan ruhunun sancısı hep aynıdır.

Bazı sözler vardır ki, yalnızca dile değil, kalbe dokunur. Yunus Emre’nin yüzyıllar öncesinden bugüne yankılanan o kudretli sözü gibi:

Nuh tufan sonrası gemiden indiğinde, yeryüzü yepyeni bir yalnızlıkla karşılamıştı onu. Toprak sessiz, gökyüzü kırgındı.

Bir damla suya baktım bu sabah, güneş vardı içinde. Kendini göstermeyen ama her şeyde görünen bir ışık gibi…

Rus steplerinde hastalarımı dinlerken, onların kelimelerinden çok suskunluklarını çözmeye çalışırdım. Türkiye’ye dair yazarken de benzer bir sezgiyle ilerliyorum.