Narsisistik Kişilik Bozukluğu vs. Antisosyal Kişilik Bozukluğu

Tanımlar (DSM-5 Kriterleriyle)

• Narsisistik Kişilik Bozukluğu (NKB): Bireyin kendisini aşırı önemli görmesi, sürekli hayranlık beklemesi, empati yoksunluğu ve eleştiriye tahammülsüzlükle tanımlanan kişilik bozukluğudur.• Antisosyal Kişilik Bozukluğu (ASPD): Başkalarının haklarını hiçe sayma, yasalara karşı gelme, empati eksikliği, sorumsuzluk ve suç davranışı ile belirgin kişilik bozukluğudur.

Benzerlikler

• Empati eksikliği ve başkalarının ihtiyaçlarını umursamama ortak özelliklerdendir.• Her iki bozuklukta da benmerkezcilik ve manipülasyon eğilimi olabilir.• İlişkilerde sömürü ve çıkar odaklılık görülebilir.

Farklılıklar ve Ayırıcı Tanı Kriterleri

• NKB bireyin takdir edilme ve üstünlük hissiyle motive olurken, ASPD çıkar sağlamak ve kuralları çiğnemekle motive olur.• ASPD’de saldırganlık, suç davranışları ve yasal sorunlar daha sık görülür; NKB’de bu davranışlar daha nadirdir.• NKB’de birey görünüşte toplumsal normlara daha uygundur; ASPD’de ise alenen yasa dışı eylemler yaygındır.• NKB’de değerli ve eşsiz olma fantezileri varken; ASPD’de kuralsızlık ve sınır tanımamazlık ön plandadır.

Klinik Vaka Örneği

32 yaşında erkek hasta, iş yerinde herkesin ona hayran olması gerektiğini düşündüğünü ve eleştiriye tahammül edemediğini belirtmektedir. Yasalara aykırı davranış öyküsü yoktur, ancak başkalarını değersiz görmektedir. Bu durum Narsisistik Kişilik Bozukluğu lehine değerlendirilir.

Tedavi ve Müdahale Yöntemleri

• NKB: Psikodinamik terapi, bilişsel davranışçı terapi (CBT), empati eğitimi.• ASPD: Davranışsal yaklaşımlar, grup terapileri, dürtü kontrol teknikleri (tedaviye direnç yüksektir).

Klinik Değerlendirmede Kullanılan Test ve Araçlar

• SCID-5-PD (Kişilik Bozuklukları İçin Görüşme)• Hare PCL-R (Psikopati Kontrol Listesi)• MMPI-2• NPI (Narcissistic Personality Inventory)

Kaynakça

American Psychiatric Association. (2013). DSM-5.Millon, T. (2011). Disorders of Personality: DSM-IV and Beyond.Hare, R.D. (1991). The Hare Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R).