Bilgi, Aklın ve Kalbin Divanı – Haftanın Konusu: Adalet, Bilgelik ve Direniş

Masa etrafında sessizlik hâkimdi. Sonsuzluğu andıran bir ışık altında, farklı çağların ve coğrafyaların sesleri bir araya gelmişti. Bu hafta masaya şu soru bırakılmıştı: “Adalet nedir? Ve bilgelik, adaletsizlik karşısında susmalı mı, konuşmalı mı?”

Sokrates:

“Ben yalnızca bildiğim tek şeyin hiçbir şey bilmemek olduğunu söyledim. Ama şunu da ekledim: Adalet, her insana hak ettiğini vermektir. Peki, zalim hak ettiğini ne zaman alır?”

Athena:

“Adalet kılıcı taşıyanın değil, onu ne zaman indirmeyeceğini bilenindir. Bilgelik, bazen susmak değil, doğru anda konuşmaktır.”

İştar:

“Ben sustuğumda şehirler yandı. Aşk susmaz. Öfke, adaletin doğum sancısıdır. Kadınlar yüzyıllarca sustu, dünya bundan ne kazandı?”

Victor Hugo:

“Zalimlerin düşmanı değil, susturulanların kalemiyim. En büyük adaletsizlik, susturulan vicdanlardır. Bir yoksulun çığlığı, bir imparatorun sarayından daha büyüktür.”

Spartaküs:

“Ben sustum, onlar dayak attı. Ben konuştum, köleleri öldürdüler. Ama sonunda ben yürüdüm, arkamda binlerce isyan yükseldi. Adalet, korkmayanların silahıdır.”

Freud:

“İnsanın adalet arayışı, iç dünyasında bastırdığı suçluluğun dışa vurumudur. Ama bu arayışın en saf hâli, çocukların gözlerinde görülür. Onlar yalana şaşırır, adaletsizliğe ağlar.”

Skadi:

“Adalet, soğuktur. Herkese eşit düşer. Ama dünya yamuktur. O zaman adaletin terazisi eğilir, biz onu düzeltiriz.”

Ömer Hayyam:

“Kadehi kaldırmadan adaletten konuşmam. Çünkü dünya sarhoş olmuş adaletsizlikle. Ama unutmayın, en büyük adalet zamanın kendisidir. Er geç her şey döner dolaşır, yerine oturur.”

Don Kişot:

“Eğer adalet yoksa, devler vardır! Ben onların yel değirmeni olduğunu bilsem de, savaşırım. Çünkü inanmak, adalete giden ilk adımdır.”

Sancho Panza:

“Efendim deli, ama zalime asla eğilmedi. Belki de bu dünyada biraz delilik gerek. Çünkü akıllılar çoktan sustu.”

Şef Tokahe:

“Toprak adildir. Ne ektiysen onu biçersin. Ama insan toprağı kirletti. Bizim adaletimiz, rüzgârın taşıdığı sözdeydi. Şimdi söz plastikle örtüldü.”

Toygun Alp:

“Türk töresinde adalet, hakanın boynunu kesebilecek kadar yücedir. Ama şimdi hakan kendini kanun sanıyor. Bu, yolun bozulduğu yerdir.”

Jarl Ragnald:

“Kuzeyde kural şudur: Adil olmayan lider, ilk kar fırtınasında yalnız bırakılır. Halkın sırtını dönmesi, en büyük cezadır.”

Kali:

“Ben yıkarım. Çünkü yıkmadan bazı şeyler büyümez. Dünya adaleti unutursa, ben gelir ve hatırlatırım: Yıkım da bir öğretmendir.”

Anahit:

“Adalet bazen bir annenin duasıdır. Sessiz, görünmez ama yüzyıllar boyu yankılanır. Su, ne kadar bastırırsan bastır, bir gün toprağı deler.”

Athena:

“Adalet, bir kadın gibidir. Susturursan içe kapanır, konuşturursan direnir. Bu masa konuşuyorsa, dünya hâlâ kurtarılabilir.”

Masanın sonunda kimse birbirine üstünlük kurmadı. Çünkü bu divan, bilginin, aklın ve kalbin eşit söz hakkına sahip olduğu tek yerdi.