DEHB vs. Davranım Bozukluğu (Conduct Disorder)

Tanımlar (DSM-5 Kriterleriyle)

• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Dikkat dağınıklığı, dürtüsellik ve aşırı hareketlilik ile karakterize, çocuklukta başlayan nörogelişimsel bir bozukluktur.• Davranım Bozukluğu (DB): Başkalarının haklarını ihlal etme, yıkıcı davranışlar, kurallara uymama ve saldırganlık gibi davranışlarla seyreden, toplumsal normlara aykırı davranış örüntüsüdür.

Benzerlikler

• Her iki bozukluk da çocuklukta başlar.• Sınıf içi sorunlar, öğretmen şikayetleri ve okul başarısında düşüklük ortak belirtilerdir.• Dürtüsellik ve kurallara uymama her iki bozuklukta da gözlenebilir.

Farklılıklar ve Ayırıcı Tanı Kriterleri

• DEHB’de dikkat dağınıklığı ve dürtüsellik ön plandadır; DB’de saldırganlık ve başkalarının haklarını ihlal etme ön plandadır.• DB’de planlı kural çiğneme ve zarar verme davranışı vardır; DEHB’de bu davranışlar genellikle düşüncesizlikten kaynaklanır.• DEHB nörobiyolojik temellidir; DB çevresel ve ailevi etkenlerle daha yakından ilişkilidir.• DB daha çok disiplin sorunlarına ve adli vakalara yol açabilir.

Klinik Vaka Örneği

12 yaşında erkek çocuk, sınıfta sık sık yerinden kalkmakta, derslere dikkatini verememekte, arkadaşlarının eşyalarına izinsiz dokunmaktadır. Ancak planlı zarar verme, saldırganlık ve suça eğilim göstermez. Bu tablo DEHB lehine değerlendirilir.

Tedavi ve Müdahale Yöntemleri

• DEHB: Davranışsal müdahaleler, psikoeğitim, ilaç tedavisi (metilfenidat vb.).• Davranım Bozukluğu: Aile terapisi, öfke kontrolü, sosyal beceri eğitimi, yoğun psikososyal müdahaleler.

Klinik Değerlendirmede Kullanılan Test ve Araçlar

• Conners Derecelendirme Ölçekleri• CBCL (Çocuk Davranış Değerlendirme Ölçeği)• SCID-5, K-SADS (Kiddie Schedule for Affective Disorders)• Öğretmen ve veli gözlem formları

Kaynakça

American Psychiatric Association. (2013). DSM-5.Barkley, R. A. (2013). Taking Charge of ADHD.Kazdin, A.E. (1997). Conduct Disorders in Childhood and Adolescence.