Yaygın Anksiyete Bozukluğu vs. Panik Bozukluk

Tanımlar (DSM-5 Kriterleriyle)

• Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB): En az 6 ay süren, çok sayıda olay veya etkinlik hakkında aşırı kaygı ve endişe duyma, bu duruma eşlik eden huzursuzluk, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, kas gerginliği ve uyku bozukluğu gibi belirtilerle karakterizedir.• Panik Bozukluk: Tekrarlayan ve beklenmedik panik ataklar ile karakterize olup, bu ataklara kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, ölüm korkusu gibi yoğun fiziksel ve bilişsel belirtiler eşlik eder.

Benzerlikler

• Her iki bozukluk da anksiyete spektrumunda yer alır.• Fiziksel belirtiler (çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi) görülebilir.• Kişide işlevsellikte bozulmaya yol açabilir.• Genellikle kronik seyirlidir.

Farklılıklar ve Ayırıcı Tanı Kriterleri

• YAB’da kaygı süreklidir ve çok sayıda konuya yayılmıştır; Panik Bozuklukta ani başlayan, kısa sürede zirveye ulaşan panik ataklar görülür.• Panik ataklar sırasında birey yoğun fiziksel semptomlar ve ölüm korkusu yaşar; YAB’da bu tür ataklar yoktur.• YAB genellikle çocukluk ya da ergenlikte başlar; Panik Bozukluk ise genç erişkinlikte daha sık görülür.• Panik Bozuklukta kaçınma davranışı daha belirgindir (örneğin açık alanlardan kaçınma - agorafobi).

Klinik Vaka Örneği

28 yaşında kadın hasta, son 6 aydır iş, sağlık ve aile konularında sürekli endişe hissettiğini, kaslarında gerginlik ve uyku sorunları yaşadığını ifade ediyor. Ani ve yoğun panik ataklar yaşamıyor. Bu tablo Yaygın Anksiyete Bozukluğu lehine değerlendirilir.

Tedavi ve Müdahale Yöntemleri

• Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT), SSRI/SNRI grubu antidepresanlar, gevşeme teknikleri.• Panik Bozukluk: Panik odaklı CBT, nefes kontrolü, maruz bırakma terapisi, SSRI, kısa süreli benzodiazepin kullanımı.

Klinik Değerlendirmede Kullanılan Test ve Araçlar

• GAD-7 (Generalized Anxiety Disorder Assessment)• Beck Anksiyete Envanteri (BAI)• Panic Disorder Severity Scale (PDSS)• SCID-5, MINI

Kaynakça

American Psychiatric Association. (2013). DSM-5.Barlow, D.H. (2002). Anxiety and Its Disorders.Clark, D.M. (1986). A cognitive approach to panic.